Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης “Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας”

Μια τέτοια μη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας είναι το πετρέλαιο. Το πετρέλαιο σχηματίστηκε εκατομμύρια χρόνια πριν και σήμερα, το αντλούμε από τα βάθη της γης μέσω γεωτρήσεων. Εκτός από καύσιμο, το χρησιμοποιούμε και για να παράγουμε πάρα πολλά προϊόντα. Ωστόσο, όταν καίγεται απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα διοξείδιο του άνθρακα, που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Μια ακόμη μη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας είναι ο γαιάνθρακας, ένα καφέ-μαύρο πέτρωμα που δημιουργήθηκε κι αυτό εκατομμύρια χρόνια πριν. Αν και ο γαιάνθρακας αποτελεί σήμερα την κυριότερη πηγή ενέργειας στην Ελλάδα για την παραγωγή ηλεκτρισμού, η εξόρυξή του καταστρέφει γεωργική γη και δάση, ενώ όταν καίγεται παράγεται επίσης διοξείδιο του άνθρακα.

Το φυσικό αέριο που βρίσκεται σε κοιτάσματα μέσα στη γη αποτελεί ακόμη μία μη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Το φυσικό αέριο είναι ένα άχρωμο και άοσμο αέριο, το οποίο χρησιμοποιούμε για τη θέρμανση και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Και αυτό, όταν καίγεται, παράγεται διοξείδιο του άνθρακα.

       Στην κατηγορία των μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ανήκει και η πυρηνική, που βρίσκεται εγκλωβισμένη μέσα σε μικροσκοπικά σωματίδια, τα άτομα. Η ενέργεια αυτή χρησιμοποιείται για τη θέρμανση και την παραγωγή ηλεκτρισμού. Η πυρηνική ενέργεια δεν προξενεί κανενός είδους ρύπανση στον αέρα, αλλά τα απόβλητα των πυρηνικών εργοστασίων είναι ραδιενεργά, πράγμα πολύ επικίνδυνο για τη φύση και τον άνθρωπο.  

        Από την άλλη πλευρά, στο πόστερ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παρουσιάσαμε όλες τις πηγές που μας προμηθεύουν ενέργεια, χωρίς να εξαντλούνται και χωρίς να μολύνουν τον πλανήτη μας. Για το λόγο αυτό ονομάζονται και καθαρές ή φιλικές μορφές ενέργειας. Μία από αυτές είναι η ηλιακή ενέργεια, που βασίζεται στον ήλιο. Την ενέργεια αυτή μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αμέσως ή να την αποθηκεύσουμε, για να την χρησιμοποιήσουμε αργότερα, όταν τη χρειαστούμε. Αυτό το πετυχαίνουμε με τη χρήση φωτοβολταϊκών στοιχείων που μετατρέπουν το ηλιακό φως σε ηλεκτρισμό. Η Ελλάδα, άλλωστε, βρίσκεται σε μια από τις πιο ευνοημένες περιοχές του πλανήτη, όσον αφορά την ποσότητα της ακτινοβολίας του ήλιου.

        Η ενέργεια του ανέμου, δηλαδή η αιολική, είναι μία ακόμη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση των ανεμογεννητριών. Ο άνεμος που γυρίζει τα πτερύγια της ανεμογεννήτριας, θέτει σε κίνηση μια γεννήτρια, η οποία παράγει ηλεκτρική ενέργεια, χωρίς να προκαλεί κανενός είδους ρύπανση.

        Η υδραυλική ενέργεια είναι η ενέργεια του νερού. Από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αυτή χρησιμοποιείται περισσότερο για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Το νερό συγκεντρώνεται σε τεχνητές λίμνες και με τη βοήθεια τεχνητών φραγμάτων πέφτει από ψηλά σε τουρμπίνες. Αυτές γυρνώντας παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Ούτε αυτή η ενέργεια προξενεί μόλυνση στο περιβάλλον.

        Η βιομάζα αποτελεί ακόμη μία  ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Βιομάζα είναι  τα φυτά και κάθε υλικό που παράγεται από ζωντανούς οργανισμούς. Την ενέργεια της βιομάζας την παίρνουμε καίγοντάς την. Αν και κατά την καύση της παράγεται  διοξείδιο του άνθρακα, αυτό είναι πολύ λίγο.

        Τέλος, η γεωθερμία είναι η ανανεώσιμη πηγή ενέργειας που προέρχεται από το εσωτερικό της γης. Η θερμοκρασία της γης αυξάνεται όσο πλησιάζουμε προς τον πυρήνα της. Όταν το ζεστό νερό που κυκλοφορεί μέσα στο εσωτερικό της γης περάσει μέσα από κάποιο άνοιγμα του φλοιού και βγει προς την επιφάνεια, τότε έχουμε το σχηματισμό των θερμών πηγών. Η Ελλάδα θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τη γεωθερμική της ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και κυρίως η Λέσβος  που διαθέτει σημαντικά γεωθερμικά πεδία. Η γεωθερμία δεν μολύνει καθόλου το περιβάλλον και χρησιμοποιείται για ιαματικούς σκοπούς και για θέρμανση.   

             Για να εφαρμόσουμε αυτά που μάθαμε με έναν πιο πρακτικό και πιο διασκεδαστικό τρόπο χωριστήκαμε σε ομάδες εργασίας. Πήραμε τέσσερα χαρτόκουτα και τα χωρίσαμε στη μέση. Με βάση αυτά και με πολλά άχρηστα υλικά που συγκεντρώσαμε, φτιάξαμε τέσσερα δωμάτια. Στη μία πλευρά του κουτιού φαινόταν ένα δωμάτιο στο οποίο εξοικονομούμε ενέργεια. Στην άλλη πλευρά του κουτιού φαινόταν το ίδιο δωμάτιο, μόνο που οι ιδιοκτήτες του σπαταλούν ενέργεια. Μπορείτε να δείτε τις διαφορές στο σαλόνι, στην κουζίνα, στο μπάνιο και στην κρεβατοκάμαρα;

          Το επόμενο πράγμα με το οποίο ασχοληθήκαμε, ήταν η δημιουργία κόμικς. Ο καθένας μας διάλεξε μια ιστορία σχετική με την ενέργεια και την εικονογράφησε. Αυτό που προσπάθησε ο καθένας από μας ήταν να καταφέρει μέσα σε συγκεκριμένο χώρο να πει με τις εικόνες του σ? όλη την υπόλοιπη ομάδα μια ιστορία γύρω από το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας.

           Στα μισά του προγράμματος και για να κάνουμε ένα ευχάριστο διάλειμμα, πήγαμε εκδρομή στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στον Ασώματο. Εκεί ακούσαμε πολύ ενδιαφέροντα πράγματα, αλλά αυτό που έκανε εντύπωση στους περισσότερους από εμάς ήταν όσα μάθαμε για το νησί μας, τη Λέσβο. Μάθαμε, δηλαδή, ότι η Λέσβος μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες της για ρεύμα χρησιμοποιώντας τον ήλιο, τον αέρα ή τη γεωθερμία! 

           Αυτό μας έδωσε μία ιδέα! Να μη μιλάμε πια γενικά και αόριστα για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά να στραφούμε στα χωριά μας και να τις εφαρμόσουμε σ? αυτά. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να γίνει στην πραγματικότητα! Πήραμε, λοιπόν, από μία βάση για το κάθε χωριό και δουλέψαμε πάνω σ? αυτήν με κέφι και πολλές ιδέες! Αρχικά προσπαθήσαμε να αναπαραστήσουμε τα χωριά μας όσο καλύτερα μπορούσαμε. Στη συνέχεια, αποφασίσαμε ποια πηγή ενέργειας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στο κάθε χωριό. Τότε καταλάβαμε ότι σ? όλα τα χωριά μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ηλιακή και η αιολική ενέργεια, στον Μόλυβο και η γεωθερμία, ενώ στην Στύψη και η γεωθερμία, αλλά και υδραυλική ενέργεια. Σιγά σιγά καταφέραμε να κατασκευάσουμε τέσσερις μακέτες : μία για την Λαφιώνα, μία για τον Μόλυβο, μία για την Πέτρα και μία για την Στύψη.

         Στην τελευταία μας συνάντηση και αφού περάσαμε έξι μήνες στο πρόγραμμα, αποφασίσαμε να προτείνουμε και σ’ εσάς πράγματα που μπορείτε να κάνετε καθημερινά, στα σπίτια σας και να εξοικονομείτε ενέργεια. Γι’ αυτό λοιπόν, δουλέψαμε ομαδικά για μια τελευταία φορά και οι  προτάσεις μας έγιναν πολύχρωμα mobiles. Θα τα βρείτε να κρέμονται από το ταβάνι του σχολείου μας !!!!!      

      

  Σας ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας!

                       Καλό καλοκαίρι!

Το πρόγραμμα οργάνωσαν οι καθηγήτριες Μαγκλάρα Χαρά (Γαλλικής γλώσσας) και Μερμεκλή Ιωάννα (Φιλόλογος)

Ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε κατά την έρευνά μας

για τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

 

          ΜΟΝΩΣΗ

 

Πόση εξωτερική μόνωση έχετε στο σπίτι ή στην πολυκατοικία σας; Ρώτησε τους γονείς σου ή όποιον άλλον μπορεί να ξέρει:

 

Καθόλου (0 βαθμοί)

 

15 εκατοστά (2 βαθμοί)

 

16-28 εκατοστά (4 βαθμοί)

 

Περισσότερο από 28 εκατοστά (6 βαθμοί).

 

          ΚΑΥΣΤΗΡΑΣ

 

Ρώτησε τους γονείς σου ή τον διαχειριστή της πολυκατοικίας πόσο συχνά καθαρίζεται ή συντηρείται ο καυστήρας πετρελαίου της πολυκατοικίας ή του σπιτιού σας.

 

Καθόλου (2 βαθμοί)

 

1-3 φορές (4 βαθμοί)

 

Περισσότερες από 4 φορές (6 βαθμοί)

 

–          ΠΑΡΑΘΥΡΑ

 

Τι είδους παράθυρα έχετε;

 

Με απλά μονά τζάμια (2 βαθμοί)

 

Με διπλά τζάμια (4 βαθμοί)

 

Με διπλά τζάμια με ειδική μόνωση ή ανακλαστική επένδυση (6 βαθμοί)

 

–          ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΗΣ

 

Σε τι θερμοκρασία έχετε τον θερμοστάτη όταν είσαστε σπίτι σας κατά τη διάρκεια της ημέρας;

 

Τον χειμώνα:

 

Πάνω από 23? C (1 βαθμός)

 

21-22? C (2 βαθμοί)

 

Κάτω από 20? C (3 βαθμοί)

 

Το καλοκαίρι:

 

Κάτω από 23? C (1 βαθμός)

 

24-25? C (2 βαθμοί)

 

Πάνω από 26? C (3 βαθμοί)

 

–          ΦΩΤΑ

 

Πόσο συχνά σβήνετε τα φώτα όταν βγαίνετε από ένα δωμάτιο;

 

Σχεδόν ποτέ (2 βαθμοί)

 

Κάποιες φορές (4 βαθμοί)

 

Πάντα (6 βαθμοί)

 

–          ΛΑΜΠΤΗΡΕΣ

 

Μετρήστε τους λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας που έχετε στο σπίτι.

 

Κανέναν (2 βαθμοί)

 

1-4 (4 βαθμοί)

 

Περισσότερους από 5 (6 βαθμοί)

 

–          ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ

 

Πόσο συχνά η οικογένειά σου βάζει τα καπάκια στις κατσαρόλες και τα τηγάνια όταν μαγειρεύει;

 

Σχεδόν ποτέ (2 βαθμοί)

 

Μερικές φορές (4 βαθμοί)

 

Πάντα (6 βαθμοί)

 

–          Ψάξε το σπίτι σου για το σύμβολο EnergyStar ή άλλο αντίστοιχο σήμα εξοικονόμησης ενέργειας από συσκευές (το κλειδί είναι να ψάξεις σε ηλεκτρικές συσκευές και ηλεκτρονικά προϊόντα). Πόσα βρήκες;

 

Κανένα (2 βαθμοί)

 

1-2 (4 βαθμοί)

 

Περισσότερα από 3 (6 βαθμοί)

 

–          ΠΛΥΝΤΗΡΙΟ

 

Σε τι θερμοκρασία πλένετε τα ρούχα σας;

 

Πάνω από 60? C (2 βαθμοί)

 

Στους 40-60? C (4 βαθμοί)

 

Κάτω από 40? C (6 βαθμοί)

 

–          ΧΡΗΣΗ ΖΕΣΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

 

Πόση ώρα διαρκεί το ντους σας;

 

Πάνω από 15 λεπτά (2 βαθμοί)

 

          10 λεπτά (4 βαθμοί)

 

          5 λεπτά (6 βαθμοί)

 

 

Πως κρίνετε τώρα τις ενεργειακές απώλειες στο σπίτι σας; Συζήτησε με τους γονείς σου αν νομίζετε ότι θα έπρεπε να κάνετε κάτι διαφορετικά.