Γεωμυθολογία :

Γεωλογικά φαινόμενα μέσα από τους μύθους των λαών

Φέτος (σχολικό έτος 2014-2015) ασχοληθήκαμε με τους μύθους. Όχι με οποιοδήποτε μύθο, αλλά με αυτούς που ασχολούνται με τα γεωλογικά φαινόμενα, δηλαδή σεισμούς, ηφαίστεια, απολιθώματα. Κάθε λαός για να ερμηνεύσει αυτά τα φαινόμενα που είναι εντυπωσιακά, αλλά και καταστροφικά πολλές φορές, έπλασε με τη φαντασία του μύθους.

Τέτοιους μύθους αναζητήσαμε, καταγράψαμε και επεξεργαστήκαμε με διάφορους τρόπους: ζωγραφική, κατασκευές και δραματοποίηση. Παρατηρήσαμε ότι όλοι τους σχεδόν έχουν σχέση με υπερφυσικές δυνάμεις, γίγαντες ή τιτάνες, τεράστια ζώα, μυθικά τέρατα  που βρίσκονται κάτω ή μέσα στη γη, την τραντάζουν γεννούν σεισμούς και ηφαίστεια.

Γεωμυθολογία, γεωλογικά φαινόμενα μέσα από τους μύθους των λαών

Παρουσίαση στο σχολείο και ο χάρτης των μύθων

1) Μύθοι για ηφαίστεια και σεισμούς

Ελληνικοί Μύθοι

Νίσυρος και Πολυβώτης

Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, κατά την Γιγαντομαχία, δηλαδή την μάχη Θεών και Γιγάντων, ο Πoσειδώνας, κυνηγώντας στο Αιγαίο πέλαγος τον Γίγαντα Πολυβώτη, απέκοψε με την τρίαινά του ένα κομμάτι από τη Νήσο Κω, το εκσφενδόνισε κατά του Πολυβώτη και τον καταπλάκωσε. Αυτό το κομμάτι της Κω είναι η Νίσυρος και όταν ο καταπλακωμένος Γίγαντας  κινεί τους ώμους του και βρυχάται, η Νίσυρος σείεται από σεισμούς.

“Ο Πολυβώτης καταδιωκόμενος από τον Ποσειδώνα φτάνει δια θαλάσσης στην Κω, όπου ο Ποσειδών απέκοψε ένα κομμάτι του νησιού και το έριξε πάνω του. Είναι το νησάκι που ονομάζεται Νίσυρος” (Απολλόδωρος 180-110 π Χ στη Βιβλιοθήκη)

Συμπεραίνουμε εύκολα ότι οι πρόγονοί μας γνώριζαν πως η Νίσυρος είναι ένα ηφαίστειο και ότι η απαρχή της δημιουργίας της ήταν η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Κω (τα πετρώματα της Νισύρου είναι παρόμοια με αυτά της νοτιοδυτικής Κω).

Γνώριζαν ακόμα και το μηχανισμό γένεσης της Νισύρου αφού η αλληγορία του φυλακισμένου στα σπλάχνα της Γίγαντα που στενάζει και στριφογυρίζει τραντάζοντας το νησί, περιγράφει με ποιητικό τρόπο τους συχνούς σεισμούς, τους κρότους, θορύβους και συριγμούς του λιωμένου πετρώματος και του υπέρθερμου ατμού κάτω από το έδαφος.

Εγκέλαδος

Ο Εγκέλαδος στην ελληνική μυθολογία φέρεται ως ο αρχηγός των Γιγάντων. Ήταν γιος του Τάρταρου και της Γης και έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στη Γιγαντομαχία κατά τη διάρκεια της οποίας έχασε τη ζωή του.
Πολλές είναι οι παραλλαγές του μύθου που συνδέονται με το όνομά του.
Σύμφωνα με κάποιες από αυτές, κατά τη Γιγαντομαχία τον Εγκέλαδο τον σκότωσε ο Σιληνός ο ακόλουθος του θεού Διόνυσου, ή τον κατακεραύνωσε ο αντίπαλός του ο Δίας και μετά τον έθαψε ρίχνοντας πάνω του την Όσσα ή την Όθρη.
Ο επικρατέστερος όμως μύθος αναφέρει ότι στη Γιγαντομαχία ο Εγκέλαδος ήταν αντίπαλος της θεάς Αθηνάς, η οποία τον εξουδετέρωσε ρίχνοντας πάνω του τη Σικελία. Από τότε ο Εγκέλαδος προσπαθεί να ελευθερωθεί, προκαλώντας έτσι σεισμούς και εκρήξεις του ηφαιστείου της Αίτνας.
Ο Παυσανίας αναφέρει και άλλη μία εκδοχή, σύμφωνα με την οποία η θεά Αθηνά σκότωσε τον Εγκέλαδο ρίχνοντας επάνω του το τέθριππο άρμα της.

Θεοί που προκαλούν σεισμούς

Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τον Ποσειδώνα ως το θεό της θάλασσας, συχνά όμως συνέδεαν το θεό αυτό και με τους σεισμούς. Πίστευαν ότι χτυπούσε το πόδι του ή χτυπούσε τη Γη με την τρίαινα του για να δημιουργήσει ένα σεισμό.
Αυτή η ικανότητά του να δημιουργεί τους σεισμούς του χάρισε τον τίτλο: “Τινάκτωρ της Γαίας??. Επίσης υποστήριζαν ότι οι σεισμοί προκαλούνται και από τον αρχηγό των αρχαίων θεών, το Δία.

 

Εικόνες από δραματοποιήσεις των μύθων στην αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου            

Ευρωπαϊκοί Μύθοι

Σκανδιναβία
Σύμφωνα με τη μυθολογία το θεό Loki τον έδεσαν σε ένα βράχο μέσα σε μια υπόγεια σπηλιά για να τον τιμωρήσουν για τη δολοφονία του αδερφού του Baldur.Ένα ερπετό ήταν πάνω από το πρόσωπό του και του έριχνε συνεχώς δηλητήριο. Η αδερφή του θεού Loki στεκόταν πάντοτε δίπλα του και μάζευε το δηλητήριο σε ένα δοχείο για να τον προστατεύει.
Πότε – πότε όμως η κοπέλα απομακρυνόταν για να αδειάσει το δοχείο, οπότε το δηλητήριο έπεφτε πάνω στο πρόσωπο του Loki. Αυτός, για να το αποφύγει στριφογύριζε και τότε το έδαφος δονούνταν και γινόταν σεισμός.   

Ασιατικοί Μύθοι

Ινδία
Διάφοροι μύθοι στην Ινδία αφορούν τους σεισμούς.
Σύμφωνα με τον μύθο Hindu η Γη είναι μια τεράστια πλατφόρμα που στηρίζεται σε οκτώ ελέφαντες. Οι σεισμοί προκαλούνται, όταν ένας από τους ελέφαντες κουράζεται και χαμηλώνει το κεφάλι του, ταράζοντας έτσι την ισορροπία της Γης.
Ένας άλλος μύθος υποστηρίζει ότι η Γη ισορροπεί πάνω σε τέσσερις ελέφαντες, οι οποίοι βρίσκονται πάνω στη ράχη μιας χελώνας. Η χελώνα με τη σειρά της ισορροπεί πάνω σε μία κόμπρα. Όταν ένα από αυτά τα ζώα κινείται, η Γη τρέμει και σείεται.

 

Ιαπωνία
Σύμφωνα με τη μυθολογία ένα γιγαντιαίο γατόψαρο ζει στη λάσπη κάτω από τη Γη. Στο γατόψαρο αυτό αρέσει να κάνει αστεία εις βάρος άλλων και μόνο ο θεός Kashima μπορεί να το χαλιναγωγήσει.
Ο Kashima λοιπόν κρατάει έναν μεγάλο βράχο με μαγικές δυνάμεις πάνω από το γατόψαρο εμποδίζοντάς το να κινηθεί και έτσι η Γη παραμένει ήρεμη και ακίνητη. Υπάρχουν φορές όμως που το γατόψαρο ξεφεύγει από την επίβλεψη του θεού Kashima και αρχίζει να κινείται προκαλώντας σεισμούς.

Μογγολία
Σύμφωνα με τη μυθολογία ένας γιγαντιαίος βάτραχος κουβαλάει τη Γη πάνω στην πλάτη του. Κατά διαστήματα ο βάτραχος κοάζει με αποτέλεσμα να δονείται η Γη και να εκδηλώνονται σεισμοί.

Σιβηρία
Στη Σιβηρία πίστευαν ότι ένας θεός με το όνομα Tuli οδηγάει ένα έλκηθρο που έχει πάνω τη Γη. Το έλκηθρο αυτό το σέρνουν σκύλοι, οι οποίοι έχουν ψύλλους.Συχνά τα σκυλιά σταματούν για να ξυστούν, οπότε η Γη κλονίζεται και γίνεται σεισμός.

Αφρικανικοί μύθοι

Ανατoλική Αφρική

Στην Ανατολική Αφρική πίστευαν ότι ένα γιγάντιο ψάρι κουβαλάει ένα βράχο στην πλάτη του. Πάνω σε αυτό το βράχο στέκεται μία αγελάδα με τη γη να ισορροπεί σε ένα από τα κέρατά της.

Η αγελάδα που και που μετακινεί τη γη από το ένα κέρατό της στο άλλο προσπαθώντας να ξεμουδιάσει και έτσι προκαλούνται οι σεισμοί.

Δυτική Αφρική

Στη Δυτική Αφρική πίστευαν ότι ένας γίγαντας μεταφέρει την γη πάνω στο κεφάλι του.  Όλα τα φυτά που υπάρχουν στον πλανήτη είναι τα μαλλιά του, ενώ οι άνθρωποι και τα ζώα βρίσκονταν στα μαλλιά του.

Ο γίγαντας συχνά κάθεται και ρεμβάζει κοιτάζοντας προς την ανατολή. Κάποιες φορές όμως στρέφει το κεφάλι του προς την δύση και μετά προς την ανατολή. Η κάθε μια από αυτές τις απότομες κινήσεις είναι και από ένας σεισμός.

Μοζαμβίκη

Στη Μοζαμβίκη θεωρούσαν ότι η γη είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Πολλές φορές λοιπόν, όπως όλα τα έμβια όντα η γη αρρωσταίνει και έχει πυρετό. Στις περιπτώσεις αυτές εκδηλώνονται σεισμοί.

Αμερικάνικοι Μύθοι

Μεξικό

Το Iztaccihuatl και το Popocatepelt είναι δύο ενεργά ηφαίστεια στο Μεξικό. Ο μύθος των αρχαίων Ναχούας για τα ηφαίστεια αυτά αναφέρει ότι ο αρχηγός των Αζτέκων είχε μία κόρη, την Iztaccihuatl, την οποία και προετοίμαζε για να τον διαδεχθεί. Όταν η Iztaccihuatl ενηλικιώθηκε αγάπησε τον Popoca, έναν νεαρό άνδρα από τη φυλή της. Μια μέρα όμως ξέσπασε πόλεμος και ο αρχηγός των Αζτέκων ζήτησε από τον Popoca να γυρίσει νικητής για να μπορέσει να παντρευτεί την κόρη του.

Μετά από πολλούς μήνες μάχης ένας πολεμιστής που μισούσε τον Popoca έστειλε ένα ψεύτικο μήνυμα, το οποίο έλεγε ότι ο στρατός είχε νικήσει στον πόλεμο, αλλά ο Popoca είχε πεθάνει στη μάχη. Όταν η Izta το έμαθε, σταμάτησε να τρώει, αρνήθηκε να βγαίνει έξω, ώσπου κάποια στιγμή αρρώστησε και πέθανε από λύπη. Όταν ο Popoca έμαθε ότι η Izta πέθανε, έφυγε από την πόλη παίρνοντας μαζί του το σώμα της αγαπημένης του. Φτάνοντας σε μία ορεινή περιοχή διέταξε τους άνδρες του να φτιάξουν ένα «νεκρικό κρεβάτι» με λουλούδια για την Izta και έπειτα γονάτισε δίπλα της και πέθανε. Οι θεοί συγκινημένοι από την αγάπη του Popoca και της Izta μετέτρεψαν τα σώματά τους σε ηφαίστεια.

Στο Μεξικό, σύμφωνα με τη μυθολογία, ο σατανικός ΄El Diablo’, δημιουργεί τεράστιες ρωγμές στο εσωτερικό της Γης.
Αυτός και οι σύντροφοί του χρησιμοποιούν τις ρωγμές αυτές όταν θέλουν να βγουν στην επιφάνεια της Γης και να προκαλέσουν προβλήματα. Σε κάθε τέτοια περίπτωση η Γη δονείται και εκδηλώνεται σεισμός.

2) Μύθοι των δράκων

Κίνα

Ο μύθος του απίθανου yu αναφερόταν σ? έναν αρχαίο κυβερνήτη  της Κίνας, που είχε τη δυνατότητα να ελέγχει τις πλημμύρες. Τον βοηθούσαν ένας κίτρινος δράκος και μια μαύρη χελώνα, για να δημιουργήσει βουνά, λίμνες και ποτάμια.

9 είναι οι πιο γνωστοί δράκοι, οι γιοι του πρώτου δράκου. Οι δράκοι είναι σαν τους θεούς του Ολύμπου, ο καθένας με το δικό του όνομα. Οι δράκοντες είναι κύριοι των βουνών και κατοικούν σε τάφους αλλά και μέσα στη θάλασσα.

1.Ο ουράνιος δράκοντας σύμφωνα με τους μύθους μεταφέρει στην πλάτη του και προστατεύει τα παλάτια των θεών. Δίχως αυτόν θα έπεφταν στην γη και θα κατέστρεφαν τις πολιτείες  των ανθρώπων.

2.Ο θεϊκός Δράκοντας είναι αυτός που δημιουργεί τους ανέμους  και τις βροχές για να βοηθάει την ανθρωπότητα.

3. Ο γήινος δράκοντας είναι υπεύθυνος για τη ροή των νερών που τρέχουν στα ποτάμια και τα ρυάκια στην επιφάνεια της γης.

4. Ο υπόγειος δράκοντας είναι υπεύθυνος για τη φύλαξη υπόγειων θησαυρών που είναι απαγορευμένοι στους ανθρώπους.

3) Μύθοι για απολιθώματα

Ελληνικοί Μύθοι

Κύκλωπες

Στο παρελθόν βρέθηκαν απολιθώματα ακόμη και στους προϊστορικούς χρόνους. Οι πρόγονοί μας μη γνωρίζοντας την προέλευση των απολιθωμάτων, εντυπωσιάζονταν ιδιαίτερα από τα ογκώδη και μεγάλων διαστάσεων οστά των προβοσκιδωτών. Στην προσπάθειά τους να βρουν μια λογική εξήγηση για την παρουσία αυτών των γιγαντιαίων οστών έπλαθαν μύθους γύρω από αυτά και απέδιδαν την προέλευσή τους σε σκελετικά υπολείμματα γιγάντων. Οι αρχαίοι συσχέτιζαν τα απολιθωμένα κρανία των νάνων ελεφάντων των ελληνικών νησιών με τους Κύκλωπες, με αποτέλεσμα να πλάσουν το μύθο των γιγαντιαίων και μονόφθαλμων ανθρωπόμορφων όντων. Η ρινική κοιλότητα του κρανίου ενός προβοσκιδωτού, από την εμπρόσθια όψη, δίνει την εντύπωση μίας μοναδικής οφθαλμικής κόγχης.

Ενδιαφέρον έχει η προέλευση των μυθικών Κυκλώπων και ο λόγος που οδήγησε τους αρχαίους Έλληνες να πλάσουν με τη φαντασία τους αυτά τα μονόφθαλμα μυθικά όντα. Αν παρατηρήσουμε το κρανίο ενός προβοσκιδωτού, θα διαπιστώσουμε ότι στο εμπρόσθιο τμήμα του υπάρχει μία μεγάλη οπή, η οποία γνωρίζουμε σήμερα ότι πρόκειται για τη ρινική κοιλότητα. Οι αρχαίοι βρισκόμενοι εμπρός σε ένα τέτοιο κρανίο συμπέραιναν ότι η ρινική οπή του προβοσκιδωτού αντιστοιχούσε σε μία μοναδική οφθαλμική κόγχη. Έτσι υπέθεταν ότι τα κρανία των προβοσκιδωτών ανήκαν σε ανθρωπόμορφα αλλά μονόφθαλμα γιγαντιαία όντα, τους Κύκλωπες, από τους οποίους ο πιο γνωστός είναι ο Πολύφημος. Αυτή η θεωρία προέλευσης των μύθων των γιγαντιαίων Κυκλώπων και άλλων μυθικών όντων επαληθεύεται αν συσχετίσουμε τις αναφορές αρχαίων συγγραφέων για την ύπαρξη αυτών των πλασμάτων, με την παρουσία απολιθωμάτων προβοσκιδωτών και άλλων ζώων σε αυτές τις περιοχές.

 Εικόνες από την επίσκεψή μας στο μουσείο φυσικής ιστορίας στο Σίγρι, οπού μιλήσαμε για τον μύθο των Κυκλώπων και επεξεργαστήκαμε απολιθώματα

Ευρωπαϊκοί Μύθοι

Κράκεν

Στην Σκανδιναβική μυθολογία, το Κράκεν, ήταν ένα γιγάντιο θαλάσσιο πλάσμα με μήκος ένα μίλι και που τρεφόταν με φάλαινες. Το αποτρόπαιο πλάσμα αναδυόταν από τις αβύσσους της θάλασσας, κολυμπώντας με τα τεράστια πλοκάμια του. Μορφολογικά περιγράφεται σαν ένα τεράστιο χταπόδι, που μπορούσε να καταβροχθίσει ολόκληρα πλοία. Οι πρώτες αναφορές στο Κράκεν απαντώνται σε ένα Ισλανδικό έπος του 13^ου αιώνα, αλλά πρόσφατα ερευνητές ανακάλυψαν νέα στοιχεία που προκύπτουν με την εύρεση ενός απολιθώματος, που πιθανόν να σχετίζεται με τον σκανδιναβικό θρύλο.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Ancient Origins, πριν από δύο χρόνια, ερευνητές ανακάλυψαν τα απολιθωμένα απομεινάρια ενός μεγάλου θαλάσσιου ερπετού, που έφεραν παράξενα στίγματα, και κατά τους ερευνητές ενδεχομένως να προκλήθηκαν από κάποιο τεράστιο κεφαλόποδο, σαν αυτό που περιγράφουν οι μύθοι του Κράκεν. Πιστεύεται ότι νέα ευρήματα έρχονται να επιβεβαιώσουν την θεωρία, ότι κάποτε τεράστια καλαμάρια και χταπόδια κυριαρχούσαν στους ωκεανούς.

Η αρχική ανακάλυψη του 2011, αποτελούνταν από τα απολιθωμένα οστά ενός ιχθυόσαυρου, τεράστιου θαλάσσιου δεινόσαυρου, που λυμαινόταν τις θάλασσες πριν από 250 εκ χρόνια. Τα οστά αυτά παρουσίαζαν ανωμαλίες, που σύμφωνα με τους ερευνητές δείχνουν πως παρά το τεράστιο μέγεθος του προϊστορικού θηρευτή, υπήρχε κάποιος μεγαλύτερος κυνηγός στις αρχαίες θάλασσες, που πιθανόν να τρεφόταν με ιχθυόσαυρους και άλλα μεγάλα θαλάσσια ερπετά. Τα παράξενα σημάδια στα οστά του ερπετού φανέρωναν ότι η πιο πιθανή αιτία θανάτου του ήταν μια επίθεση από κάτι πολύ μεγαλύτερο.

Τα τελευταία ευρήματα ενισχύουν αυτή την θεωρία, καθώς ανάμεσα τους είναι μέρος του γιγάντιου στόματος-ράμφους, ενός κυκλώπειου αρχαίου χταποδιού, καθώς και νέα οστά που φαίνεται να έχουν σημαδευτεί από τις αδηφάγες βεντούζες των πλοκαμιών του.

Οι επτά γίγαντες των Ουραλίων

Ένα από τα επτά θαύματα της Ρωσίας είναι οι Πυλώνες της Διάβρωσης. Πρόκειται για ένα σπάνιο γεωλογικό μνημείο, που αποτελείται από επτά γιγαντιαίες πέτρινες κολώνες οι οποίες αναδύονται από το έδαφος, γνωστό και ως οι «Επτά Γίγαντες Manpupuner». Μοιάζουν σαν φοβεροί γίγαντες που φρουρούν την περιοχή. Έξι από τους βράχους σχηματίζουν κύκλο, ενώ ό έβδομος βρίσκεται σε μικρή απόσταση πιο πέρα.
Υπάρχουν πολλοί θρύλοι και παραμύθια γύρω από την προέλευσή τους, με επικρατέστερο αυτό των απολιθωμένων γιγάντων.
Ένας σχετικός μύθος αναφέρει ότι έξι κακοί γίγαντες προσπάθησαν να διασχίσουν το βουνό για να το κατακτήσουν και να βλάψουν τους κατοίκους της περιοχής. Ένας ιερέας σαμάνος, προκειμένου να τους αποτρέψει, εκτέλεσε ένα ξόρκι εναντίον τους και κατάφερε να τους μετατρέψει σε βράχους. Έπεσε όμως θύμα της κατάρας του και μετατράπηκε και ο ίδιος στον έβδομο βράχο, γι? αυτό και στέκει πιο απομακρυσμένα από τους υπόλοιπους.

Για την αρχαία φυλή Μάνσι οι βράχοι ήταν αντικείμενο λατρείας, και θεωρούσαν ότι έχουν δημιουργηθεί από τους θεούς γι? αυτό και ονόμαζαν την περιοχή «Μικρό Βουνό των Θεών».
Για θρησκευτικούς λόγους η άνοδος στο βουνό ήταν απαγορευμένη για τους κοινούς θνητούς, και μόνο λίγοι και εκλεκτοί σαμάνοι είχαν αυτό το δικαίωμα. Ήταν μεγάλη αμαρτία να ανέβει κάποιος στο βουνό αν δεν υπήρχε λόγος. Η απαγόρευση αυτή παρέμενε σε ισχύ μέχρι πρόσφατα.

Η επιστημονική εξήγηση βέβαια είναι ότι το σχήμα τους είναι αποτέλεσμα της διάβρωσης. Περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια πριν στη συγκεκριμένη περιοχή υπήρχαν πολύ ψηλά βουνά. Με το πέρασμα του χρόνου η διάβρωση που προκλήθηκε από τη βροχή, τον άνεμο, τον παγετό και τις ακραίες αλλαγές στη θερμοκρασία, κατάφερε σταδιακά να καταστρέψει το βουνό και να δημιουργήσει αυτά τα ακίνητα «αγάλματα» που σήμερα φαίνεται να αναδύονται από τη γη σαν πραγματικά έργα τέχνης σπάνιας φυσικής ομορφιάς. Έτσι παρόλο που γνωρίζουμε ότι είναι ένα φυσικό γεωλογικό μνημείο δεν έχουν χάσει καθόλου το μυστήριο και τη μαγεία που τους περιβάλλει.
Ανάλογα με την εποχή του χρόνου αλλάζει και η εμφάνισή τους. Τον χειμώνα, όταν καλύπτονται από ένα παχύ στρώμα χιονιού, μοιάζουν με κρυστάλλινες σιλουέτες και το φθινόπωρο, που τα πάντα είναι τυλιγμένα στην ομίχλη, ξεπροβάλουν μέσα απ? αυτή σαν μυστηριώδεις θεότητες που ήρθαν από το πουθενά.

Τις μέρες που οι άνεμοι στην περιοχή είναι έντονοι, όποιος βρεθεί κοντά θα ακούσει ένα αλλιώτικο βουητό που δεν είναι άλλο από την διάλεκτο των «Γιγάντων Manpupuner».

Η κατασκευή του χάρτη των μύθων

Το μονοπάτι του γίγαντα στη βόρεια Ιρλανδία και τη Σκωτία

Μια φορά κι έναν καιρό στη βόρεια Ιρλανδία ζούσε ένας γίγαντας που τον έλεγαν Φινν.

Ο Φινν ήταν ψηλός και τρομερός στη μάχη. Είχε πολεμήσει τους μαύρους πειρατές κι είχε βουλιάξει τα καράβια τους, είχε με εξυπνάδα ξεγελάσει τα μπλε ξωτικά του δάσους κι είχε κατατροπώσει τους ληστές των βουνών για να μπορεί η θεία του να περνάει από την οροσειρά και να πηγαίνει να τον βλέπει όποτε του έφτιαχνε κέικ.

Μια μέρα που περπατούσε στην ακτή ο Φινν είδε μια νεαρή γιγάντισσα να ατενίζει τη θάλασσα, τα κόκκινα μαλλιά της να ανεμίζουν στον κρύο αέρα της Ιρλανδίας και τη ρώτησε τι κάνει εκεί.
” Κοιτάω τις ακτές της Σκωτίας”, του είπε η κοπέλα δείχνοντας τη γη απέναντι.

Την λέγανε Ούνα κι ο Φινν την αγάπησε με την πρώτη ματιά αν και εκείνη τον αγάπησε με τη δεύτερη. Είχε φύγει από τη Σκωτία όταν σε μια μάχη με τον τρομερό γίγαντα πολεμιστή Μπεναντόνερ το χωριό της είχε καταστραφεί. Είχε έρθει στην Ιρλανδία αλλά της έλειπε το σπίτι της και τα αλμυρά λιβάδια του χωριού της.

Παντρευτήκανε μια μέρα δίπλα στη θάλασσα και ο Φινν της έφτιαξε ένα σπίτι με πέτρες γκρι και πολύ σταθερές για να μη τις παίρνει ο άγριος αέρας. Έφτιαξε το παράθυρο της κρεβατοκάμαρας να βλέπει προς τις ακτές της Σκωτίας και στο χωριό της. Και ζούσαν ευτυχισμένοι.

Ένα ξημέρωμα μια πέτρα χτύπησε το παράθυρο του σπιτιού τους. Η Ούνα πετάχτηκε έξω τρομαγμένη. Σήκωσε την πέτρα, τη ζύγιασε στα χέρια της και κατάλαβε. Μια συγκίνηση κι ένας φόβος την κυρίεψαν: Η πέτρα ήταν από την πατρίδα της, τη Σκωτία. Μόνο ένας όμως μπορούσε να την πετάξει τόσο μακριά -κι αυτός δεν ήταν άλλος από το γίγαντα Μπεναντόνερ. Ήταν μια πρόκληση για μάχη με τον Φινν. Και δεν είχε άδικο. Μια φωνή ακούστηκε από μακριά:

-Ε, Φινν! Καυχιέσαι πως είσαι ο πιο δυνατός γίγαντας! Μα έχε χάρη που δεν ξέρω κολύμπι γιατί αν ήξερα θα περνούσα απέναντι να σε πολεμήσω!

Ο Φινν δεν ήταν από κείνους που θα άφηνε τέτοια πρόκληση χωρίς απάντηση:

-Δε θα έχεις πια δικαιολογία, Μπεναντόνερ! Ξεκινώ τώρα κιόλας και φτιάχνω ένα μονοπάτι που θα γεφυρώσει τη θάλασσα! Σύντομα θα σε συναντήσω!

Και πράγματι, ξεκίνησε αμέσως χωρίς ανάσα και έφτιαξε ένα καλντερίμι καλοστρωμένο και δυνατό. Επτά μέρες και επτά νύχτες δούλευε ασταμάτητα κι όταν το τέλειωσε, ζώστηκε το σπαθί του και ετοιμάστηκε να περάσει απέναντι, στη Σκωτία. Μα η κούραση τον λύγισε: “Καλύτερα να φάω καλά και να ξεκουραστώ για να είμαι δυνατός αύριο στη μάχη” σκέφτηκε -και μπήκε σπίτι του,  όπου μοσχοβολούσε μια νοστιμότατη σούπα…

Η Ούνα που ήξερε την καρδιά του άντρα της αλλά και τη δύναμη του Μπεναντόνερ είχε κι αυτή το σχέδιο της. Είχε ρίξει στη σούπα βοτάνια τόσο τρομερά που θα κοίμιζαν ακόμα και θεούς…

Όταν ο Φινν μπήκε μέσα η Ούνα τον φίλησε γλυκά και έκανε την άρρωστη για να μη φάει, εκείνος όμως μόλις τελείωσε τη σούπα του κοιμήθηκε πάνω στο τραπέζι με τα ροχαλητά του τόσο δυνατά που τρέμανε οι πέτρες του σπιτιού.

Γρήγορα γρήγορα η Ούνα του ξύρισε τα πλούσια γένια και έφερε με κόπο στο σπίτι το ξύλινο παχνί των ζώων που το έστρωσε με σεντόνια άσπρα κεντημένα για να μοιάζει με κούνια. Με μεγάλη προσπάθεια έβαλε τον Φινν μέσα. Του έβαλε ένα τεράστιο μωρουδιακό σκουφί και μωρουδιακά ρουχαλάκια που είχε ράψει και δίπλα άφησε μια τεράστια πιπίλα. Κι αφού όλα ήταν έτοιμα κάθισε να περιμένει στο παράθυρο της κρεβατοκάμαρας.

Τα ξημερώματα είδε τον τρομερό όγκο του Μπεναντόνερ να περνάει το μονοπάτι του γίγαντα, η γη να αντηχεί ρυθμικά στα βήματα του. Βγήκε στην πόρτα της κάνοντας ότι μόλις είχε ξυπνήσει.
– Καλημέρα Ούνα, φώναξε ο Μπεναντόνερ
– Καλή σου μέρα Μπεναντόνερ. Πώς κι από τα μέρη μας;
– Έμαθα ότι παντρεύτηκες Ούνα και ήρθα να δώσω ένα μάθημα στον άντρα σου που διαλαλεί ότι είναι τρομερός γίγαντας.
– Δεν είναι ο άντρας μου εδώ ? είπε η Ούνα σκουπίζοντας τα χέρια στην ποδιά της ? μόνο ο γιος μας είναι μέσα και κοιμάται κι εκείνος έχει πάει για κυνήγι.

Κάλεσε τον Μπεναντόνερ στο σπίτι που μπήκε μέσα σκυφτός για να μη χτυπάει το κεφάλι του στο ταβάνι. Κι όσο η Ούνα έφτιαχνε το τσάι του σε μία μεγάλη κατσαρόλα ο Μπεναντόνερ είδε το γιγάντιο μωρό που κοιμόταν στο παχνί.
– Αυτός είναι ο γιος σου; ρώτησε την Ούνα.
– Αυτός, είπε η Ούνα χωρίς να γυρίσει το κεφάλι της από την κατσαρόλα.

Ο Μπεναντόνερ, βλέποντας τον τρομερό Φινν να κοιμάται και νομίζοντας ότι είναι το μωρό του Φινν και της Ούνα δείλιασε γιατί σκέφτηκε ότι αν το μωρό είναι τόσο ψηλό και δυνατό τότε σίγουρα ο πατέρας πρέπει να είναι πραγματικός γίγαντας. Τρελός από φόβο βγήκε γρήγορα από το σπίτι κι έτρεξε προς τη Σκωτία. Η μπότα του βγήκε στο δρόμο μα ούτε που γύρισε να τη μαζέψει: Έτρεχε πανικόβλητος και με κάθε βήμα κατέστρεφε και λίγο από το μονοπάτι του γίγαντα για να είναι σίγουρος ότι ο τρομερός Φινν δε θα μπορούσε να τον ακολουθήσει.  Γύρισε στη Σκωτία και χώθηκε σε μια σπηλιά ενός μικρού νησιού, του Στάφφα.

Η σπηλιά ονομάστηκε από τότε σπηλιά του Φίνγκαλ. Και ακόμα και σήμερα αν επισκεφτεί κάποιος το Στάφφα και μπει στη σπηλιά θα ακούσει το λαχάνιασμα και τους αναστεναγμούς του Μπεναντόνερ. Κι αν ταξιδέψει στις ακτές της Ιρλανδίας θα δει τα ερείπια από το μονοπάτι του γίγαντα να θυμίζουν το Φινν και την έξυπνη γυναίκα του, την Ούνα.

Στην Ιρλανδία υπάρχει ο μύθος για το μονοπάτι του γίγαντα. Ο Φιν, ιρλανδός γίγαντας, έχτισε ένα καλντερίμι που ένωνε την Ιρλανδία με τη Σκωτία, ώστε να περάσει στην απέναντι ακτή, να συναντήσει το σκωτσέζο γίγαντα και να μονομαχήσει μαζί του. Τα «ερείπια» από το μονοπάτι υπάρχουν μέχρι σήμερα σε ένα τοπίο μεγάλης φυσικής ομορφιάς που το ονόμασαν Giant ‘sCauseway -το μονοπάτι του γίγαντα.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για στηλοειδείς λάβες, μία ηφαιστειακή δομή που συναντιέται και στη Λέσβο.